Isolatieglas

Alles wat je wil weten over isolatieglas en het inbouwen van glas-in-lood en/of OverlayGlas.

Inleiding;

Dubbel glas bestaat minimaal uit twee glasplaten die op een bepaalde afstand van elkaar luchtdicht met elkaar zijn verbonden, zodat een isolerende ruimte tussen de glasplaten ontstaat (spouw). Dubbel glas wordt toegepast in ramen van gebouwen voor een betere warmte- en/of geluidsisolatie.
 
Bij enkel glas zal de vochtige warme lucht binnenshuis aan het glas afkoelen en als de temperatuur daalt tot onder het dauwpunt zal condensatie op de ruit optreden. Het glas geleidt de warmte door naar buiten.
 
Bij dubbel glas wordt de ruit dubbel uitgevoerd met een laag lucht of een inert gas daartussen. Omdat lucht een hoge warmteweerstand heeft, wordt er minder warmte doorgegeven. De lucht in de tussenruimte – de spouw – moet zo droog mogelijk zijn, omdat anders condensatie zou optreden. Dit kan men merken aan een wazige schijn in de ruit of soms zelfs water beneden in de ruit.
 
Warmtetransport door de luchtlaag gebeurt door convectie (het circuleren van de lucht binnenin het dubbel glas) en straling. Door het gebruik van zwaardere (edel)gassen wordt de warmteoverdracht door convectie verminderd. Ook kan het glas drievoudig zijn uitgevoerd met twee luchtlagen (bij één dikke luchtlaag zou te veel circulatie van de lucht optreden).
  
De naam Thermopane wordt vaak gebruikt als synoniem voor isolerend dubbel glas. Het is echter een merknaam voor een speciaal type dubbel glas dat van 1948 tot 1993 geproduceerd werd door de firma Glaverbel. Het bestond uit twee glasbladen die aan elkaar gesoldeerd waren met een strip lood. Zo ontstond een luchtspouw van 6, 9, 12 of 15 mm breedte. De spouw tussen de glasbladen werd gevuld door er droge lucht in te blazen en in latere instantie door er een buisje met droogmiddel (moleculairzeef) in te solderen. Het product verdween van de markt omdat bij dit type dubbel glas géén HR-coating gebruikt kon worden. De fabrikant geeft op, dat er in de loop der jaren 30 miljoen m2 van dit glas geleverd is.
  
Tegenwoordig wordt dubbel glas gemaakt door tussen de glasbladen een holle metalen (aluminium) buis aan te brengen met een dubbele kitafdichting. De binnenste kitlaag is butyl. Dit is een sterk hechtende elastische kit die de ruiten en de afstandhouder bij elkaar houdt. Deze kit is UV-bestendig. De afdichtingskit bestaat uit polysulfide of polyurethaan en heeft als doel de ruit waterdampdicht te maken, maar is niet UV-bestendig en moet dus altijd goed beschermd worden tegen zoninstraling. De afstandhouder is gevuld met een droogmiddel (moleculairzeef of silicagel) die de waterdamp uit de spouw moet absorberen. Is dit droogmiddel verzadigd met vocht, dan is de ruit ‘lek’ en gaat hij aan de spouwzijde beslaan. De ruit kan nu niet meer gerepareerd worden en moet vervangen worden.

HR-glas;

Om ook de langgolvige stralingswarmte (alle warmte die in een huis opgewekt wordt is langgolvig) tegen te houden, wordt het glas steeds vaker van een dun metaallaagje voorzien. Dit type beglazing heet HR-glas. Het laagje metaal is zo dun, dat het nauwelijks waar te nemen is, het laat het zichtbare licht voor het grootste deel door (lichttransmissie LTA circa 79%). Hoe effectiever dit metaallaagje werkt, hoe beter de isolatiewaarde. De verschillen in warmte-isolatie worden bovendien bereikt doordat verschillende spouwbreedten al dan niet in combinatie met een andere spouwvulling dan lucht, bijvoorbeeld Argon of Krypton toegepast worden. Om het verschil in werking aan te duiden wordt het HR, HR+ of HR++ glas genoemd.
 
Per 1 juli 2008 is de HR-classificatie gewijzigd voor producenten die leveren met een KOMO-keur. Vanaf deze datum wordt ingedeeld op basis van de daadwerkelijk behaalde isolatiewaarde van de desbetreffende ruit. De isolatiewaarde wordt vaak uitgedrukt in de U-waarde. De U-waarde (eenheid: W/m2K) geeft aan hoeveel warmte er per seconde per vierkante meter en per graad temperatuurverschil tussen beide zijden wordt doorgelaten. Hoe lager de U-waarde, hoe beter de isolatie.
 
HR glas heeft een U-waarde van 2,0 tot 1,6. Voor HR+ glas geldt een U-waarde van 1,6 tot 1,2. HR++ glas bezit een U-waarde van 1,2 W/m2K of lager. Modern HR++ glas (5-15-4, argon gevuld) behaalt inmiddels een U-waarde (warmtetransmissie) van 1,0 W/m2K volgens de norm EN 1279.
 
Een veelvoorkomend probleem is dat het huidige HR++ glas te dik is om in oude houten deuren en ramen te plaatsen. Hierdoor gebruikt men voor deze toepassing soms HR+ (9-12mm argon spouw) in draaiende delen. Of men freest de sponning schoon en plaatst aan beide kanten nieuwe glaslatten.
 
Zonlicht is kortgolvig en wordt door de coating voor het grootste deel doorgelaten (zontoetredingsfactor ZTA = circa 63%). Zodra zonlicht op een voorwerp valt wordt het omgezet in langgolvige warmte.
De coating wordt onder vacuüm op het glas gesputterd. Het werkzame metaal is zilver, maar er worden andere metalen gebruikt voor de hechting op het glas en tegen de zichtbare reflectie, bijvoorbeeld zink.
 
Dubbel glas kan ook zonwerend zijn. De metaallaagjes zijn dan dikker en uit meerdere metalen opgebouwd. De zontoetredingsfactor (ZTA) kan dan teruggebracht worden tot wel 20 %. De lichttransmissie (LTA) gaat dan echter ook omlaag.
 
Drievoudig glas is een ontwikkeling die van de Scandinavische landen via Duitsland naar Nederland is overgewaaid. Sinds juni 2012 bestaat er voor drievoudig geïsoleerd glas een KOMO® keurmerk uitgegeven door KIWA®, namelijk HR3® glas. HR3® glas heeft een U-waarde van 0,7 W/m2K of lager. Drievoudig glas met coatings en gasvulling kan een U-waarde bereiken tot wel 0,4 W/m2K.
  

Vacuümglas;

Tegenwoordig bestaat er ook vacuümglas. In plaats van de lucht of gas dat zich bij gewoon dubbelglas tussen de twee glasplaten bevindt, is dit bij vacuümglas een vacuüm. Vacuümglas is dunner dan gewoon dubbelglas. Vacuümglas heeft een aantal voordelen ten opzichte van standaard HR++ glas:
  • De helft lichter dan HR++ glas.
  • Door de geringe dikte van ongeveer 6 mm toe te passen in oude panden.
Nadeel:
  • Bij kleine hoeveelheden duur.
 

Geluidsisolatie;

Dubbel glas houdt veel geluid tegen. Voor geluidsisolatie werkt een bredere spouw tussen het glas beter. Vijf of zelfs tien centimeter werkt veel beter dan 8-16 mm. De warmte-isolatie wordt daardoor wel iets minder. Wie zowel warmte als geluid heel goed wil isoleren, kan het beste dubbel glas plaatsen, met diverse millimeters daarvoor nog een enkele of dubbele ruit. Twee verschillende diktes glas per dubbel glas helpt ook tegen geluid. Het dikkere glas hoort dan aan de buitenkant. Iedere glasplaat heeft namelijk een bepaalde resonantie, waarbij het meetrilt met het geluid. Bij gelijke dikte van het glas zouden ze dezelfde resonantie kunnen hebben, en die frequentie zou dan te veel doorgelaten worden.
 
 

Brandwerend isolatieglas;

In het bouwbesluit staat de eis dat een bouwwerk in 1 of meer brandcompartimenten moet worden onderverdeeld. Tussen deze brandcompartimenten moet een brandwerendheid van 20, 30 of 60 minuten weerstand bij branddoorslag en brandoverslag (kortweg WBDBO) zitten. In sommige gevallen is er sprake van een horizontale brandwerendheid, dat wil zeggen dat elke bouwlaag een brandcompartiment is. Als dit het geval is, en het isolatieglas is niet brandwerend, kan er brandoverslag via de buitenlucht plaatsvinden. In sommige gevallen zal hier dan brandwerend isolatieglas worden toegepast. De constructie waarin het brandwerende isolatieglas geplaatst wordt dient in zijn geheel te voldoen aan de NEN 6069.
 

Zonwerend isolatieglas;

In gebouwen en woningen met veel glas kan door gebruik van zonwerend isolatieglas een comfortabel binnenklimaat gecreëerd worden. Aan de binnenkant van het zonwerende isolatieglas wordt een flinterdunne metaallaag aangebracht. Deze zorgt ervoor dat de zontoetredingsfactor (ZTA) laag wordt. De metaallaag zorgt er tevens voor dat de warmte die reeds in de woning aanwezig als het ware terugkaatst. Zonwerend isolatieglas wordt veel verwerkt in serrebouw.
 

Veelvoorkomende klachten en vragen bij het gebruik van isolerende beglazing;

  • Condensvorming aan de kamerzijde
    • Bij een lage temperatuur in combinatie met een hoge relatieve luchtvochtigheid in een woning kan het voorkomen dat het aanwezige vocht condenseert op het glasoppervlak.
    • Bij standaard isolatieglas is de kans op condensvorming groter dan bij HR++ isolatieglas. 
    • Door een goede ventilatie kan condensvorming voorkomen worden. 
    • Bij condensvorming aan de kamerzijde is geen sprake van een productiefout.
  • Condensvorming aan de buitenzijde
    • Bij een lage temperatuur en een hoge relatieve luchtvochtigheid kan er condensvorming aan de buitenzijde ontstaan. Dit gebeurt voornamelijk in het voor- en het najaar. Gaat gedurende de dag de temperatuur omhoog, dan verdwijnt de condensvorming.
    • Condensvorming aan de buitenzijde komt maar beperkt voor, droogwrijven heeft geen enkele zin. 
    • Condensvorming aan de buitenzijde is geen fout maar is juist een gevolg van de zeer hoge warmte-isolatie.
  • Condensvorming aan de binnenzijde
    • Als er condensvorming bij isolatieglas aan de binnenzijde van het dubbelglas ontstaat is de ruit lek. De condens is dan niet te verwijderen. 
    • Condensvorming aan de binnenzijde van isolatieglas kan ontstaan door achterstallig onderhoud of door een fabricagefout van de glasfabrikant. Het kan echter ook zijn dat de dubbele ruit aan het einde van zijn levensduur is (gemiddeld na 25-30 jaar)
  • Kleurvlekken (interferentie)
    • Als er op (isolatie)glas “olievlekken” ontstaan is er sprake van interferentie. Wanneer er op het glas gedrukt wordt verplaatst de vlek zich. 
    • Dit is geen productiefout maar een natuurkundig verschijnsel. Dit wordt bij een bepaalde lichtinval zichtbaar als olieachtige vlekken.
  • Kleurbeleving van isolatieglas
    • De kleur van isolatieglas is mede afhankelijk van de dikte die wordt toegepast. Voor grote ruiten worden dikkere glasplaten gebruikt, hierdoor kan er een minimaal kleurverschil mogelijk zijn.
    • Bij HR++ isolatieglas kan er tussen de producten van verschillende fabrikanten kleurverschil zitten. Dit komt door de verschillende coatings die worden toegepast. Bij breuk of vervanging van een ruit kan het beste HR++ isolatieglas van dezelfde fabrikant worden toegepast, hierdoor is de kans op kleurverschil klein.
 

KOMO®-benaming;

De exacte definities voor HR glas staan beschreven in een beoordelingsrichtlijn, de BRL 2202. Afwijkende benamingen die niet in deze richtlijn staan, zoals HR+++ glas, hebben geen officiele betekenis. In de tabel zijn de eigenschappen van de verschillende soorten HR glas vermeld.
 
Het gebruik van de BRL komt voort uit de zogenaamde KOMO-systematiek. Niet iedereen heeft een dergelijk KOMO®-productiecertificaat, maar wel een gelijkaardige CE-markering. Dit is ook precies de redcen dat veel bedrijven, ook hele grote zoals AGC, allerlei benamingen door elkaar gebruiken. Onderstaand overzicht heeft de bedoeling om in ieder geval het een en ander wat duidelijker in een overzicht te krijgen. Het zal echter met alle verschillende normeringen en benamingen een ietwat onoverzichtelijk geheel blijven in de praktijk. 
 
GlastypeOmschrijving

Warmte-isolatie

[W/m2K]

Lichttransmissie

(TL, LTA)

Zontoetredings-

factor (ZTA, g)

     
HR
  • isolerend dubbelglas
  • HR coating op positie 3
  • luchtgevulde spouw
  • oude generatie HR-coatingen
  • wordt als dubbel glas niet meer toegepast
Tussen 1,6 en 2,0 tenminste 70% 
HR+
  • isolerend dubbelglas
  • HR coating op positie 3
  • luchtgevulde spouw
  • nieuwe generatie HR-coatingen (magnetron)
  • wordt als dubbel glas nog steeds toegepast
Tussen 1,2 en 1,6 tenminste 70% 
HR++
  • isolerend dubbelglas
  • HR coating op positie 3
  • gasgevulde spouw (meestal Argon 90%)
  • standaard oplossing
Tussen 1,6 en 2,0 tenminste 70% 
ZHR++
  • isolerend dubbelglas
  • HR coating op positie 3
  • zonwerende coating op positie 2
  • gasgevulde spouw (meestal Argon 90%)
  • (winter/zomer) standaard toepassing
Minder dan 1,2tenminste 60%maximaal 40%
HR3®
  • drievoudig isolerend dubbelglas
Minder dan 0,7 tenminste 70% 
 
 

glas in lood en isolatieglas;

 
Glas-in-lood kan worden ingebouwd tussen dubbel glas. Dit inbouwen kan natuurlijk met nieuw glas in lood, maar ook met reeds bestaand glas in lood. Bij bestaand glas in lood moet het paneel wel helemaal uit elkaar en enigszins worden verkleind. Tijdens deze werkzaamheden kan alle glas weer als nieuw worden opgepoetst en kapotte glasdelen worden vervangen door nieuw sterk gelijkend glas. Alles wordt dan opnieuw in het lood gezet en het paneel wordt, indien gewenst, voorzien van een zwarte patina. Met deze patina krijgt het lood een “ouder” uiterlijk, de patina is mat zwart en het paneel oogt alsof het al lange tijd in het lood zit. Nieuw onbehandeld lood dat wordt ingebouwd tussen dubbel glas zal nooit meer donker grijs of mat zwart worden. Immers: de zuurstof in de ingesloten lucht zal zeer snel op geraken en dan staat het oxidatieproces hartstikke stil natuurlijk.
 
Het inbouwen tussen dubbel glas gebeurt doorgaans met standaard isolatieglas. Standaard isolatieglas kent een isolatiewaarde van 2,9 W/m2K. Geen echte hoogvlieger qua isolatiewaarde, maar er zijn wel een aantal kanttekeningen te maken bij deze vaststelling. Zo zorgt het ingesloten glas in lood paneel voor twee kamers met droge lucht i.p.v. één kamer met droge lucht. Dit komt de isolatiewaarde gegarandeerd ten goede. Exacte isolatiewaarden zijn niet bekend, naar mijn weten is er naar dit feit nog nooit onderzoek gedaan. Ten opzichte van HR++ zal men qua comfort niet echt inboeten, wel qua stookkosten een beetje natuurlijk. glas in lood panelen zitten immers vaak in bovenlichten.
 
Het inbouwen van glas in lood tussen HR++ isolatieglas en hoger liet Glastastisch altijd doen bij een zeer betrouwbare partner in de glaswereld, de firma StolkerGlas in Nieuwegein. Bij dergelijke kwalificaties wordt o.a. gewerkt met Argon- of Krypton-gasvulling. Kortom: dergelijk werk laat ik graag over aan de erkende specialisten!
 
Als men geen enkele concessie wil doen op het gebied van de bestaande isolatiewaarde dan kan men altijd nog gaan voor het plaatsen van een glas in lood voorzetpaneel. Doorgaans komt een dergelijk paneel natuurlijk aan de binnenzijde. De buitenzijde is erg eenvoudig schoon te houden, de binnenzijde heeft geen last van de “spiegeling” van dubbel glas. Het glas in lood oogt fraaier en authentieker. 
Scroll naar boven